16 דרכים טבעיות לתמיכה בבריאות הלב
โืืชื ืืืชืืจ:โืืืื ืื ืื ื ืืขื ืืืืื,,,
- ืืืชืื ืืืื:
- ืืืจืื ืกืืืื ืืืืืืช ืื
- ืชืจืืคืืช ืืืืืืช ืืขืืืจ ืืฆืืฆื ืืช ืืืจืื ืืกืืืื
- ืืืื ืืช ืืืจืืืืช ืืื
- ืชืืกืคืื ืืืจืืืืช ืืื
- ืชืืกืคื ืชืืื ื ืืืจืื ืฉืืืืื ืืื
- ืืื ืืืจื ืืืื ืฉืืจืื ืืื
ืืืืืชย ย ืื ืื ืกืืืช ืืชืืืชื ืืืืืืื ืืืจืฆืืช ืืืจืืช, ืืืืจืืคื ืืืืกืื. ืืืจืื ืืฆืขืจ, ืืื ืฉืืืื ืืช ื ืืกืคืืช ืืืืฆืืช ืืช ืืืจืืืช ืืืืื ืืืขืจืื, ืืืงืื ืืชืืื ื ืืืกืืจืชืืช ืฉื ืืืืืช ืืงืืืื ืื, ืืฉืืืืืช ืฉื ืืืืืช ืืื ืชืืฉืื ืืขืืืช. ืจืง ืืืจืฆืืช ืืืจืืช ืืืืืช ืื ืืืื ืื ืืืจืืืช ืืืืขื ืืืืืื ืืงืจื ืืืืช ืืืืชืจืื ืืื ืฉื ื.ย ย ืืชืจ ืืืฅ ืืย ย ืืื ืืื ืืืืจืื ืืกืืืื ืืืืืืืื ืืืืืืช ืื โ ืืืชืจ ืืืืืืืจื ืืชืื 7.6 ืืืืืืจื ืชืืฉืื ืืชืื ืกืืืืื ืืืชืจ ืืืฅ ืื.
ืืืืื ืืืื ืื ืืืช ืืกืืืืช ืืืืืืืืช ืืคื ืืืช ืืืืจื ืืืื. ืืืจื ืฉืกืืืืชื ืืช ืืืืืื ืืจืคืืื, ืืขืชืื ืงืจืืืืช ืฉืืื ืืืชื ืืื ืคื ืืชื ืืจืคืืื ืจืืฉืื ืืช, ืืืืืจ ืืจืคืืืช ืืฉืคืื.ย ย ืืกืืื ืืขืืงืจืืช ืืื ืืื ืืืชืขื ืืื ืืช ืฉืื ืืจืคืืื ืืื ืขืช. ืชืืื ืืืจืชื: "ืื ื ืืขืืืฃ ืืขืืืจ ืืืืืคืืื ืืื ืืข ืืชืงืฃ ืื ืืืฉืจ ืืืคื ืืืชืงืฃ ืื ืฉืืืจ ืืชืจืืฉ." ืื ื ืืฉืืื ืข ืฉืื ื ืืืกืืื ืื ืืื.
ืฆืจืืืช ืชืืื ื ืฉืืจืืื ืืื, ืืืื ืขืืชย ย ืืขืืฉืื ืืขืืกืืง ืืคืขืืืืช ืืืคื ืืช ืกืืืจื ืื ืฉืืืฉื ืืืืืจืื ืืืฉืืืื ืืืืชืจ ืฉืืคืฉืจ ืืขืฉืืช ืืื ืืื ืืข ืืืืืช ืื. ืฉืืืฉืช ืืืืจืื ืืืื ืืฉืืืื ืืจืื ืืืชืจ ืืื ืชืจืืคื ืฉืจืืคืืื ืืืืืื ืืจืฉืื.
ืืืจืื ืกืืืื ืืืืืืช ืื
- ืืชืจ ืืืฅ ืืย ย โ ืืื ืืขืืืก ืขื ืืื ืืขืืจ ืืขืืืก ืฉืื ืืื ื ืืขื ืืขืืื
- ืขืืฉืืย ย โ ืืืจื ืืคืืืขื ืืืื ืื ืืชืืจื ืืืจืฉืช ืขืืจืงืื
- ืกืืืจืชย ย โ ืืืจืืช ืื ืืงื ืืืฆืื ืืืื ืื
- ืืฉืื ืช ืืชืจย ย โ ืืืฆืจืช ืขืืืก ื ืืกืฃ ืขื ืืื
- ืจืืืช ืืืืืืช ืฉื ืืืืืฆืืกืืืืย ย โ ืืืจืืื ืื ืืงื ืืืฆืื ืืืื ืืื
- ืจืืืช ืืืืืืช ืฉื ืืืืื ืืืื C, ืืื ืืืงืช (ืืืืืข ื ืืกืฃ ืืืืืชย ย ืืืงืช)
- ืืืกืืืจืื ืืฉืคืืชืืช ืฉืย ย ืืืืืชย ย ืืย ย โ ืืืจื ืืืื ืืจืื ืืืื ืืืคืืืช ืืช ืืกืืืื
- ืจืืืช ืืืืืืช ืฉื ืืืืกืืจืืย ย โ ืชืืจืืืช ืืืจืฉืช ืขืืจืงืื
- ืจืืืช ืืืืืืช ืฉื LDL (ืืืืืกืืจืื "ืืจืข") โ ืชืืจืืืช ืืืจืฉืช ืขืืจืงืื
- ืจืืืช ืืืืืืช ืฉื ืืจืืืืืฆืจืืืืย ย โ ืชืืจืืืช ืืืจืฉืช ืขืืจืงืื
- ืจืืืช ืืืืืืช ืฉื Lp(a) ืืื โ ืืืจื ืกืืืื ืื ืื
- ืชืืื ื ืืืช ืคืืจืืช ืืืืจืงืืช โ ืืืจืืช ืืืืกืืจย ย ืื ืืืื ืืืืฆืืย ย ืื ืืจืฉืื ืืืื ื ืขื ืืื
- ืชืืื ื ืขืชืืจืช ืืืื ืืช ืื ืืื โ ืืื ืืืืืื ืืืจืืื ืื ืืืืืืงืืื ืฉืืืืืืื ืืช ืืกืืืื ืืืืืืช ืื
- ืืื ื ืฉืืื ืืฉืื ื ื/ืื ืืืกืืจ ืืฉืขืืช ืฉืื ืย ย โ ืืขืืืกืื ืขื ืืื
- ืกืืจืกย ย ืืจืื ืย ย โ ืืืจื ืืจืืืช ืงืืจืืืืื ืืืืืืช, ืื ืฉืชืืจื ืืืชืคืชืืืช ืืืืืช ืื ืืืืชืงืฉืืช ืืคื ืืช ืืขืืจืงืื
- ืืืืืื/ืืจืืย ย โย ย ืืืจืืื ืืจืืืช ืงืืจืืืืื ืืืืืืช, ืื ืฉืชืืจื ืืืชืคืชืืืช ืืืืืช ืื
- ืกืืกืืืื ืฉืื ื ืคืชืจื โ ืืืจืืื ืืจืืืช ืงืืจืืืืื ืืืืืืช, ืื ืฉืชืืจื ืืืชืคืชืืืช ืืืืืช ืื
- ืจืืฉืืช ืืฉืืย ย โ ืืืจืืื ืืจืืืช ืงืืจืืืืื ืืืืืืช, ืื ืฉืชืืจื ืืืชืคืชืืืช ืืืืืช ืื
- ืงืื ืืืืกืื ื ืืชื ืื ืืืืื โ ืืืจื ืกืืืื ืื ืื
- ืืชืงืจืืืช ืืืจืืช โย ย ืืืจื ืกืืืื ืื ืื
ืืื ืฉืืฉ ืืืื ืืืชืจ ืืืจืื ืกืืืื, ืื ืืกืืืื ืืืชืคืชืืืช ืืืืืช ืื ืืืื ืืืชืจ. ื ืืืืืชื ืฉื ืืกืคืจ ืืืจืื ืกืืืื ืื ืืืืจื ืืขืืื ืขื ืื ืฉืืืื ืืคืชื ืืชืงืฃ ืื ืื ืฉืืฅ. ืขื ืื, ืืฉืื ืืืื ืืฆืืฆื ืืช ืืืจืื ืืกืืืื ืืืืืช ืืืคืฉืจ ืืื ืืืคืืืช ืืช ืืกืืืื ืืืืืืช ืื, ืืืชืงืฃ ืื, ืืฉืืฅ ืืืกืืคื ืฉื ืืืจ ืืืืืช.
ืชืจืืคืืช ืืืืืืช ืืขืืืจ ืืฆืืฆื ืืช ืืืจืื ืืกืืืื
"ืืจืื ืืืืื" ืฉื ืืจืคืืื ืืืืืจื ืืช ืืืื ืืกืคืจ ืืืื ืฉืืืืืื ืืขืืืจ ืืฆืืฆื ืืช ืืืจืื ืืกืืืื. ืืฉ ืืชืจืืคืืช ืชืคืงืื ืืฉืื ืืืื ืขืืืจ ืื ืฉืื ืืกืืืื, ืืืืืื ืืืฉืจ ืฉืื ืืืื ืืชืืื ื, ืืืืจื ืืืืื ืืฉืืืืฉ ืืชืืกืคื ืชืืื ื ืืื ื ืืกืคืืงืื. ืืืจืื ืืฆืขืจ, ืื ืฉืื ืจืืื ืืืื ืื ืืืชืืืื ืจืง ืื ืืืืช ืชืจืืคืืช ืืืืืืืืช. ืืื ืืืื ืืกืืจืืืื ืืกืืื ืช. ืจืืคืืื ืืฉืชืืฉืื ืืชืจืืคืืช ืืืืจืืช ืืืฅ ืืื ืืืืืจืืช ืจืืช ืืืืืกืืจืื ืืื ืืืคืืืช ืืช ืืกืืืื ืืืืืืช ืื, ืืื ืื ืืืจื ืืืื ืืจืื ืืืชืจ ืืืื ืืืืืช ืืืง ืืืืฉืืืื.
ืืืื ืืช ืืืจืืืืช ืืื
ืฆืจืืืช ืืืืื ืืช ืื ืืื ืื ืืื ืืืช ืืืจืืื ืืืฉืืืืช ืืืืชืจ ืืื ืืขืช ืืืืืช ืื ืืืืคืืชืช ืจืืชย ย ืืืืงืชย ย ืืขืืจืงืื ืืืื. ืืืงืจืื ืจืืื ืืืืืื ืืช ืืืชืจืื ืืช ืฉื ืชืืื ื ืื-ืชืืืื ืืชย ย ืืืจืืืืช ืืื. ืืืืืื, ืืืงืจ ืืฉื ืช 2013 ืฉืคืืจืกื ืืืชื ืืขืชย ย New England Journal of Medicine,ย ย ืืืืข ืืืกืงื ื ืื "ืืฆื ืื ืฉืื ืืกืืืื ืืืื ืืชืืืืื ืงืจืืืืืกืงืืืจืืช (ืืืืืช ืืื ืืืื ืืื), ืชืืื ื ืื-ืชืืืื ืืช ืืชืืกืคืชย ย ืฉืื ืืืช ืืชืืช ืืขืืืย ย ืืย ย ืืืืืืย ย ืืคืืืชื ืืช ืืืืืจืขืืช ืฉื ืืืจืืขืื ืงืจืืืืืกืงืืืจืืื ืืืืจืื."ย ย
ืืฉ ืืฉืืืืช ืืชืืื ื ืฉืขืฉืืจื ืืืจืงืืช, ืคืืจืืช ืืงืื ืืืช, ืืื ืืฉ ืืืืื ืืืื ืืช ืืืจืื ืฉืืืืืื ืืขืืืจ:
- ืืืืืืย ย – ืืืืื ืืจืืื, ืฆื ืืืจืื, ืฉืงืืื, ืงืฉืื ืืืืืื ืืื ืืื ืืื. ย ย ืืืืืื ืขืฉืืจืืย ย ืืืืืฆื ืืื ืืืืืช, ืืืืฆืช ืฉืืื ืืืืื-6 ืืืืืืืช ืืืจืืื ืขื ืืฉืคืขื ื ืืืืช ืืืงืช
- ืืจืขืื ืื ืืืจืขืืย ย – ืืจืขืื ื ืืืขืช ืืืื ืืืช ืืืจืขื ืฆ'ืื ืืื ืืื
- ืคืืจืืช โ ืคืืจืืช ืืืจืื ืืื ืืจืืื, 4 ืื ืืช ืืืื ืืคืืืช
- ืืืื ืื ืื ืชืืื ืชืืื – ืืื ืืฆืืืืย ย ืืืจืขื ืคืฉืชื,ย ย ืืชื ืืจืืงย ย ืืื ืืชืืช ืฉืื
- ืืจืงืืช ืขืืื ืืจืืงืื – ืืจืื ืขืืื, ืชืจื ืืงืืื, ืืื ืืืชืจ, ืืืืืช ืฉื 6 ืื ืืช/ืืื
- ืืืฆืจื ืกืืื–ย ย ืืืคืย ย ืืืจืื ื, ืืืืื, ืืืกืึน, ืืืคึผื
- ืืืื – ืืืื ืืืื ืฉื ืืืื ืืืืข (ืืื ืืืืื ืืืจืืืืช), ืืื ืื ืืืชืจ ืืคืขื ืืืช ืืฉืืืข, ืขืงื ืกืืืื ืฉื ืืืืื ืืืกืคืืช (ืืื ืืืืื ืขื ืชืืืืช ืืกืคืืช ื ืืืื ื ืืชื ืืื ืืช ืคืืจื, ืื ืืื, ืกืืืื, ืื ืฉืืื ืืจืืื ืืืจืื).
- ืืฉืจ ืืืื ืืขืืฃ โ ืืืื ืจืง ืืฉืจ ืืคืจืืช ืฉื ืืืื ื ืืืฉื ืืื ืืืคืื ืืืืจืืื ืื ืืืขืืคืืช ืืืคืฉ
- ืฉืืย ย ืืืช ืืชืืช ืืขืืืย ย โ ืขืฉืืจ ืืืืืฆื ืืืืืืช, ืืืืฆืช ืฉืืื ืืกืื ืืืืื-9. ืืฉืื ืขื ืฉืื ืืืช ืจืง ืืืืคืจืืืจืืช ื ืืืืืช ืืืื ืื ืืืช
- ืฉืื ืงืืงืืกย โ ย ืืืืืื ืืืืฉืื ืืืืคืจืืืจืืช ืืืืืืช, ืืืจืื ืืืชืจ ืืฉืื ืงื ืืื
- ืฉืืย ย ืฉืืืฉืื ืืืืจย ย – ืืชืืื ืืืืฉืื ืืืืคืจืืืจืืช ืืืืืืช, ืืืฉ ืื ืฉืืจื ืฉื ืืชืจืื ืืช ืืจืืืืชืืื
- ืชื ืืจืืงย ย โ ืืจืื ืืื.
- ืืื ืืกืื ื ืื โ ืืืื ืขื ืืฉืชืืืช ืืฉืงืืืช ืืืืืืื ืกืืืจ
ืชืืกืคืื ืืืจืืืืช ืืื
ืจืืื ื ืืืืืย ย ืชืืกืคื ืชืืื ืย ย ืขื ืื ืช ืืขืืืจ ืืฉืคืจ ืืช ืืจืืืืช ืืื ืืืื ืืื.
ืืืืืื C
ืืืืืื C, ืื ืืืืฆื ืืกืงืืจืืืช, ืืื ืืืืืื ืืืื ื ืืืืื ืชืคืงืื ืืฉืื ืืืืฆืืจย ย ืงืืืื, ืืืจืืื ืืขืืงืจื ืฉื ืืขืืจืงืื. ืืคื ืืืงืจ ืฉืคืืจืกื ืืฉื ืช 2009 ืืืชื ืืขืชย ย The American Journal of Clinical Nutrition, ืื ืืฉืชืชืคื ื ืืืงืื ืืืจืฆืืช ืืืจืืช, ืืืชืจ ื-7% ืืืื ืฉืื ืืืื ืฉืฉ ืืืขืื ืกืืืืื ืืืืกืืจ ืืืืืืืื C, ืืคื ืืืืงืืช ืื ืฉื ืจืืช ืืืืืืืื. ืืืชืจ ืืืืฆืืช ืืื ืืืงืื ืฆืจืื ืืขื ืืื ืืืืืื C ืืชืืื ื. ืืฆื ืืขืฉื ืื ืืจืืืช ืฉื ืืืืืื C ืื ื ืืืืืช ืืืชืจ. ืืืงืจืื ืืจืื ืื ืชืืื ื ืฉืขืฉืืจื ืืืืื ืืช ืืืืืืื ืืืืืื C ืืืขืืืย ย ืืื. ืืืงืจ ืืฉื ืช 2017 ืฉืคืืจืกื ืืืชื ืืขืชย ย Journal of Nutritional Biochemistryย ย ืืจืื ืื ืคืงืขืืช ืืจืืื ืฉืขืฉืืจืืช ืืืืืืืื C ืขืืืจืืช ืืื ืืขย ย ืืจืฉืช ืขืืจืงืื, ืฉืืื ืกืืื ืืืงืื ืืืืืืช ืื.
ืืืืืื D
ืืืกืืจ ืืืืืืืื Dย ย ืืื ืืืจื ืกืืืื ืืืืืืช ืื, ืื ืขืืื ืืืืงืจ ืฉืคืืจืกื ืืฉื ืช 2013 ืืืชื ืืขืชย ย Nutrients. ย ย ืืืงืจ ืฉื ืขืจื ืืืื ืืืจืกืืืช ืืจืืืืจื ืืจืื ืื ืืฆื ืื ืฉืื ืขื ืจืืืช ืืืืืืช ืืืชืจ ืฉื ืืืืืื D ืืื ืืกืืืื ืืืชืงืฃ ืื ื ืืื ืืืชืจ ื-80%, ืืืฉืืืื ืืืื ืขื ืืจืืืช ืื ืืืืืช ืืืืชืจ ืฉื ืืืืืื D. ืืืงืจ ืืืจืื ืื ืืจืื ืื ืื ืฉืื ืขื ืจืืืช ื ืืืืืช ืืืชืจ ืฉื ืืืืืื D ืืื ื ืืฆืืื ืืกืืืื ืืืื ืคื ืืืืฉื ืืืืืช ืืืื ืคืชืืืื, ืืืฉืืืื ืืื ืฉืื ืขื ืจืืืช ืืืืืืช ืืืชืจ ืฉื ืืืืืืืื. ย ย ย ย
ื ืืกืฃ ืขื ืื, ืืืงืจ ืืฉื ืช 2017 ืืืืข ืืืกืงื ื ืื "...ืืจืืืช ืฉื ืืืืืื D ืืืืืคืืื ืฉืขืืจื ืืชืงืฃ ืื ืื ื ืืืืืช ืืืชืจ ืืืืคื ืืฉืืขืืชื, ืืืืืื ืืืืจืืงื ืืืืกืื, ืืืืชืื ืื ืจืืชย ย ืืืืืื Dย ย ืืกืคืงืช ืขืฉืืื ืืืื ืืคื ื ืืชืจืืฉืืช ืฉื ืืชืงืฃ ืื."ย ย ืืื ืื ืืืืืฅ: ืืืืืื D ืืืื ืื 2,000-5,000 ืื' ืืื ื' ืืืื, ืืื ืืืืื.
ืฉืื ืืืื ืขื ืืืืื-3
ืืืืฆืืช ืฉืืื ืืืื ืืืช ืืกืื ืืืืื-3ย ย ืืืืืืช ืืขืืงืจย ย ืืืืฆื ืืืงืึนืกืืคื ืืื ืึนืืืช (EPA)ย ย ืืืย ย ืืืืฆื ืืืงืืกืึถืงึฐืกื ืืืืช (DHA). ืืืงืจ ืืฉื ืช 2014 ืฉืคืืจืกื ืืืชื ืืขืชย ย Nutrition Journalย ย ืืจืื ืื ืจืื ืืืืจืืงืืื ืืื ื ืฆืืจืืื ืืืืฆืืช ืฉืืื ืืกืื ืืืืื-3 ืืืืืช ืืกืคืงืช. ื ืืชื ืืืฆืื ืืืชื ืืืืืื ืจืื ืฉื ืืงืืจืืช ืชืืื ืชืืื, ืืื ืืืื (ืืงืจื, ืืงืื ืืกืืืื ืื ืืื ืืืงืืจืืช ืืขืฉืืจืื ืืืืชืจ ืืืืืื-3),ย ย ืืืืื ืืื,ย ย ืืจืขื ืฆ'ืื,ย ย ืืจืขื ืคืฉืชื,ย ย ืืจืขื ืงื ืืืก ืืืย ย ื ืืื.
ืืืงืจ ืืฉื ืช 2017 ืฉืคืืจืกื ืืืชื ืืขืชย ย Future Scienceย ย ืืจืื ืื ืฉืื ืื ืขื ืืืืื-3 ืขืฉืืืื ืืืคืืืช ืชืืืืืื ืืืงืชืืื ืฉืืืืืืื ืืืืืืช ืื. ืืืงืจ ืืฉื ืช 2017 ืฉืคืืจืกื ืืืชื ืืขืชย ย Atherosclerosisย ย ืืจืื ืื ืจืืืช ืืืืืืช ืืืชืจ ืฉื ืืืืฆืืช ืฉืืื ืืืืื-3 ืืื ืขืฉืืืืช ืืืคืืืช ืืช ืืชืืืชื ืืืืืืช ืื ืืขื 30%.
ืืืจืืช ืชืจืืคืืช ืืืืฆืจืืช ืืืฉืืืงืืช ืฉืื ืืืื ืืืืืืช ืชืจืืคืชืืช. ืืืืื ืฉืืื ืืคืืืช ืืช ืจืืืช ืืืจืืืืืฆืจืืืื ื-50%. ืขื ืืืช, ื ืจืื ืื ืื ืชืืฉืืจืื ืฉืืื ื ืชืจืืคืชืืื ืืขื ืืงืื ืืช ืืืชื ืืืชืจืื ืืช ืืืืืืจ ืืจืื ืืืชืจ ื ืืื. ืืื ืื ืืืืืฅ:ย ย ืฉืื ืืืื ืขื ืืืืื-3ย ย ืืืื ืื 1,200 ื"ื ืขื 3,600 ื"ื ืืืื.
ืฉืื ืงืจืื
ืจืืื ื ืืืืื ืฉืื ืงืจืืย ย ืืชืืจ ืืืืคืย ย ืืฉืื ืืืืย ย ืขื ืืืืื-3. ืฉืื ืงืจืื ืืืื ืืขืืืจ ืืฆืืฆื ืืช ืืืจืื ืืกืืืื ืืืืืืช ืื. ืฉืื ืงืจืื ืืืื ืืืืจืื ืืช ืจืืืช ืืืจืืืืืฆืจืืืื, ืกืื ืฉื ืฉืืื ืฉื ืืฆื ืืืืืืจ ืืื.
ืฉืื ืงืจืื ืื ืืืจืื ืืช ืจืืืช ื-LDL (ืืืืืกืืจืื "ืืจืข"), ืืืจื ืกืืืื ืืฉืื ืืืืืืช ืื. ืืืงืจ ืืฉื ืช 2017 ืืืฉืชืชืคืืช 662 ืืืืคืืื ืฉืคืืจืกื ืืืชื ืืขืชย ย Nutrition Reviewsย ย ืืืืื ืื ืฆืจืืืช ืฉืื ืงืจืื ืขืฉืืื ืืืืจืื ืืช ืจืืืช ื-LDL. ืืืงืจืื ืืืจืื ืืืืืื ืืืฆืืื ืืืืื.ย ย ืืื ืื ืืืืืฅ:ย ย ืฉืื ืงืจืืย ย ืืืื ืื 500 ื"ื ืขื 2,000 ื"ื ืืืื (ืืชืืจ ืืืืคื ืืฉืื ืืืื)
ืงื-ืื ืืื Q10
ืงื-ืื ืืื Q10 (ืื CoQ10)ย ย ืืืื ืชืคืงืื ืืฉืื ืืฉืืืจื ืขื ืืจืืืืช ืืืืืืืื ืืจืื, ืชืื ืืช ืืืื ืฉื ืืชืืื ืฉืื ื. ืืืืจย ย ืฉืืืย ย ืืื ืืืืจ ืืคืขืื ืืืืชืจ ืืืืฃ ืืืื, ืืื ืืืืฆืจ ืืช ืจืื ื-CoQ10 ืืืืฃ ืืื ืืงืืง ืืืืืช ืืืืืื ืืืืชืจ ืฉื CoQ10 ืืื ืืขืืื ืืืจืืฉืืช ืืืืืืืืืช ืฉืื. ืื ืฉืื ืฉืกืืืืื ืืืืืืช ืื ืืงืืงืื ืืจืืืช ืืืืืืช ืืืชืจ ืฉื CoQ10.
ืืืงืจ ืืฉื ืช 2017 ืฉืกืงืจ 14 ืืืงืจืื ืืืจืื ืืืืื ืื ืืฉ ื-CoQ10 ืืชืจืื ืืฉืื โ ืืชืืฆืืืช ืืจืื ืื ืืกืืืื ืฉื ืื ืฉืื ืฉื ืืืืื CoQ10 ืืืืช ืืกืืืืื ืื-ืกืคืืงืช ืื ื ืืื ืืืชืจ ื-31%. ย ย
ืืืงืจ ืืฉื ืช 2014 ืฉืคืืจืกื ืืืชื ืืขืชย ย Medical Science Monitorย ย ืืจืื ืื ื ืืืื ืฉื 50 ื"ื CoQ10 ืคืขืืืื ืืืื ืขืฉืืื ืืขืืืจ ืืืงื ืขื ืืืื ืฉืจืืจืื ืฉื ืืจืื ืขื-ืืื ืกืืืื ืื, ืชืจืืคืืช ืืจืฉื ืืืืจืืช ืืืืกืืจืื.ย ย ืืืงืจืื ืืืจืื ืืืืืื ืืืฆืืื ืกืืชืจืื. ืงื-ืื ืืื Q10 ืื ืืืื ืืขืืืจ ืืืคืืืช ืืช ืืจืืืช ืฉื LDL (ืืืืืกืืจืื "ืืจืข"), ืืืจืืืืืฆืจืืืื ื-LP(a) ืืื. ืืื ืื ืืืืืฅ: ย ย CoQ10ย ย โืืืื ืื 100 ื"ื ืฉืืืฉ ืคืขืืื ืืืื, ืื 300 ื"ื ืคืขื ืืืื.
ืืืจื ืฉืืจืื ืืืื
ืืืงืจ ืืฉื ืช 2008 ืืจืื ืืย ย ืืืจื ืฉืืจืื ืืืื ืืฉืืืื ืขื ืฉืื ืืืื ืืืืจื ืืืืื ืืขื ืชืืกืคืย ย ืฉืื ืืืืย ย ืืืืืืื ืืืืื-3 ืขืฉืื ืืืืจืื ืืช ืจืืืช ื-LDL (ืืืืืกืืจืื "ืืจืข") ืืขื 42%, ืชืืฆืื ืืืื ืืื ืฉื ืชืจืืคืืช ืืืืจืืช ืืืืกืืจืื ืืื ืืืืจืืกืืืื (ืืืคึผืืืึนืจ).
ืืืชื ืืขืชย ย American Journal of Cardiology ืืืื ืขื ืืืงืจ ืืืจ ืฉื ืขืจื ืืฉื ืช 2008 ืืกืื ืืื ืืฉืชืชืคื ืืืขื 5,000 ื ืืืงืื, ืืืฉืจ ืืืื ื ืืืย ย ืืืจื ืฉืืจืื ืืืืย ย ืืืฉื ืืืขื 5 ืฉื ืื. ืืืืงืจืื ืืืืขื ืืืกืงื ื ืื ืืืคืื ืืจืื ืืืื ืืืืจื ืฉืืจืื ืืืื ืืืื ืืืจืืื ืืฉืืขืืชืืช ืืืืฉื ืืช ืฉื ืืชืงืคื ืื, ืื ืข ืืชืงืคื ืื ืืืฉืื ืืืคืืืช ืืช ืืกืืืื ืืชืืืชื ื-33%. ืืืืงืจืื ืฆืืื ื ืื ืืืจื ืฉืืจืื ืืืื ืืื ืืืื ืืฉืืืืฉ ืื ืกืื ืืืื.
ืืืงืจ ืืฉื ืช 2015 ืืืืื ืืืฆืืื ืืืืื, ืืฉืจ ืืืืื ืืช ืืืืงืจืื ืืืกืงื ื ืื "...ืืืจื ืฉืืจืื ืืืื ืขืฉืื ืืืืืช ืืืคืฆืื ืืืคืืืืช ืืืืื ืืืขืืื ื ืื ืืืกืืืคืืืืื (ืจืืืช ืืืืกืืจืื ืืืืืืช) ืืืืคืืชืช ืืกืืืื ืืชืืืืื ืงืจืืืืืกืงืืืจืืช ืืืืืคืืื ืฉืืื ื ืกืืืืื ืกืืืื ืื".ย ย ืืืืื ืืืจืืช, ืืกืงื ืช ืืืืงืจืื ืืืืจืช ืื ืืืจื ืฉืืจืื ืืืื ืืื ืืืืคื ืืืื ืขืืืจ ืืืืคืืื ืฉืืื ื ืกืืืืื ืกืืืื ืื, ืชืจืืคืืช ืืืืจืืช ืืืืกืืจืื.
ืกืคืืจืืืื ื
ืกืคืืจืืืื ื, ื ืืื ืืืฆืื ืจื-ืขืืฆืื, ืืืืื ืืืืืช ืืื ื ืืกืฃ ืืืจืื ืืืืื ืืืืจืืช ืืืืกืืจืื. ย ย ืืืงืจ ืืฉื ืช 2008 ืฉื ืขืจื ืืืงืกืืงื ืืจืื ืื ืกืคืืจืืืื ื ืืืืื ืืืืจืื ืืช ืจืืืช ืืืืืกืืจืื ืืืชย ย ืืืฅ ืืืย ย ืื ืืืงืื.
ืืืงืจ ืืืฉ ืืืชืจ ืืฉื ืช 2014 ืืจืื ืื ื ืืืืช ืืจื ืืื ืฉื ืกืคืืจืืืื ื ืืืื ืืืฉื 12 ืฉืืืขืืช ืืืืื ืืืืจืื ืืช ืจืืช ืืืืืกืืจืื ืืืืืืช ื-16%.ย ย ืืื ืื ืืืืื ืืืจืืื ืืจืืืช ืืืจืืืืืฆืจืืืื ืื-LDL (ืืืืืกืืจืื "ืืจืข").ย ย ืืืงืจ ืืฉื ืช 2015 ืืืฉืจ ืืช ืชืจืืืชื ืฉื ืกืคืืจืืืื ื ืืืืจืืช ืจืืืช ืืืืืกืืจืื. ื ืืชื ืืืืื ืกืคืืจืืืื ื ื ืืกืฃ ืืชืจืืคืืช ืืจืฉื ืืืืจืืช ืืืืกืืจืื.
ื ืืชื ืืืฉืชืืฉ ืืกืคืืจืืืื ืย ย ืืชืืจ ืชืืกืฃ ืชืืื ื, ืืืฆืจื ืื ืจืืื ืืืืจืื ืกืคืืจืืืื ื ืืฆืืจืชย ย ืืืืืืชย ย ืืย ย ืืืงืย ย . ืืืืงื ืืื ืืฆืืจื ืืืชืืืื ืืืืชืจ ืืืืกืคื ืืืืื. ย ย ืื ืืชื ืืฉืชืืฉืื ืืืืงืช ืกืคืืจืืืื ื, ืื ื ืืืืืฅ ืืืืกืืฃ ืืืชื ืืฉืืืงืื.
ืชืืกืคื ืชืืื ื ืืืจืื ืฉืืืืื ืืื
- ืชืฆืืืช ืืื ืืืืย โ ย ืชืืจื ืืืจืคืืืช ืืื ืืืคื ืืช ืืขืืจืงืื
- L-ืงืจื ืืืืย โย ืขืืืจ ืืืื ืืช ืคืขืืืืช ืืืืืืืื ืืจืื, ืืื ืืฉืื ืืฆื ืืืื ืื-ืกืคืืงืช ืื
- L-ืืจืืื ืืย โย ืืืืฆืช ืืืื ื ืฉืขืืืจืช ืืืคื ืืชืขืืงืช ืืื ืืืื-ืกืคืืงืช ืื
- ืืืืฆื ืคืืืืชย ย ืื ืืชืื-ืคืืื โ ืขืืืจืช ืืืืจืื ืืช ืจืืืช ืืืืืืฆืืกืืืื, ืืืจื ืกืืืื ืืืืืืช ืื
- D-ืจืืืืย โย ืืืืคื ืชืืืืจืื ืขืฉืื ืืขืืืจ ืืืืืื ืขื ืื-ืกืคืืงืช ืื
- ื ืืืฆืืย โย ืขืืืจ ืืืขืืืช ืืช ืจืืช ืืืืืกืืจืื "ืืืื" (HDL). ืืกืืงื ืืคื ืื ืืื ืชืืคืขืช ืืืืื ืฉืืืื ืฉืื
- ืืืืืื B12ย ย ืื ืืชืื-ืงืืึผืืืื โ ืขืืืจ ืืืืจืื ืืช ืจืืืช ืืืืืืฆืืกืืืื, ืืืจื ืกืืืื ืืืืืืช ืื
- ืฉืื ืื ืืชืจืืืย ย โ ืืืื ื, ืืืืืจืื, ื ืขื ืข ืืจืืคื ืืืื ืืจ. ื ืืชื ืืคืืจ ืืืชื ืืืืืืจ ืื ืืืืื ืคืืืืช. ืขืืืจืื ืืืคืื ืกืืจืก, ืืฉืจ ืขืืื ืืคืืืข ืืื.
ืืื ืืืจื ืืืื ืฉืืจืื ืืื
ืืืืืชย ย ืื ืื ืืืจื ืชืืืชื ืืืืื ืืื ืจืืื ืืขืืื. ืืคืกืงืช ืขืืฉืื, ืชืืื ื ืืจืืื ืฉืขืฉืืจื ืืคืืจืืช ืืืืจืงืืช ืืคืขืืืืช ืืืคื ืืช ืกืืืจื ืืืืืืช ืืขืืืจ ืืื ืืข ืืืืช ืืืจื ืขืช ืืชืืฆืื ืืืืืืช ืื ืืฆื ืื ืฉืื ืฉืืืืจืื ืืืืจื ืืืื ืืจืื. ย ย ืืืืื ืฉื ืืคืืืช 10,000 ืฆืขืืื ืืืื ืืื ืืขื ืืื ืขืืืจ ืจืื ืืื ืฉืื. ย ย ืื ืืฉื ืชย ย ืืืืย ย ืืืื ืืฉ ืชืคืงืื ืืฉืื ืืื ืืขืช ืืืืืช ืื. ืืขืชืื ืงืจืืืืช ืื ืฉืืย ย ืืืืจืื ืืืืื ืืืืืื ืื ืืชืืกืคื ืชืืื ื ืืื ืืฉืคืจ ืืช ืืฉืืืื ืืืืจืื ืืกืืืื ืืืช ืืชืืฆืืืช, ืืืืืื ืืืฉืจ ืฉืื ืืืื ืืชืืื ื ืืืืืจื ืืืืื ืืื ื ืืกืคืืงืื.
ืกืืืืืื:
- Primary Prevention of Cardiovascular Disease with a Mediterranean Diet Ramรณn Estruch, M.D., Ph.D., Emilio Ros, M.D., Ph.D., et. Al N Engl J Med 2013; 368:1279-1290April 4, 2013DOI: 10.1056/NEJMoa1200303
- Journal of The American College of Nutrition 2017, Vol 36. Mp 6. 434-441 Association between Urinary Phytoestrogens and CRP in the Continuous National Health and Nutrition Examination Survey
- Am J Clin Nutr. 2009 Nov;90(5):1252-63. doi: 10.3945/ajcn.2008.27016. Epub 2009 Aug 12.
- Heart Advis. 2015 Oct;18(10):10.
- J Nutr Biochem. 2017 Jun;44:52-59. doi: 10.1016/j.jnutbio.2017.02.017. Epub 2017 Mar 21.
- Kienreich K, Tomaschitz A, Verheyen N, et al. Vitamin D and Cardiovascular Disease. Nutrients. 2013;5(8):3005-3021. doi:10.3390/nu5083005.
- Papanikolaou Y, Brooks J, Reider C, Fulgoni VL. U.S. adults are not meeting recommended levels for fish and omega-3 fatty acid intake: results of an analysis using observational data from NHANES 2003โ2008. Nutrition Journal. 2014;13:31. doi:10.1186/1475-2891-13-31.
- Bรคck M. Omega-3 fatty acids in atherosclerosis and coronary artery disease. Future Science OA. 2017;3(4):FSO236. doi:10.4155/fsoa-2017-0067.
- Atherosclerosis. 2017 Jul;262:51-54. doi: 10.1016/j.atherosclerosis.2017.05.007. Epub 2017 May 6.
- Sorin Ursoniu, Amirhossein Sahebkar, et. al. for the Lipid and Blood Pressure Meta-analysis Collaboration Group; Lipid-modifying effects of krill oil in humans: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, Nutrition Reviews, Volume 75, Issue 5, 1 May 2017, Pages 361โ373, https://doi.org/10.1093/nutrit/nuw063
- Lei L, Liu Y. Efficacy of coenzyme Q10 in patients with cardiac failure: a meta-analysis of clinical trials. BMC Cardiovascular Disorders. 2017;17:196. doi:10.1186/s12872-017-0628-9.
- Skarlovnik A, Janiฤ M, Lunder M, Turk M, ล aboviฤ M. Coenzyme Q10 Supplementation Decreases Statin-Related Mild-to-Moderate Muscle Symptoms: A Randomized Clinical Study. Medical Science Monitorโฏ: International Medical Journal of Experimental and Clinical Research. 2014;20:2183-2188. doi:10.12659/MSM.890777.
- Suksomboon, N., Poolsup, N. and Juanak, N. (2015), Effects of coenzyme Q supplementation on metabolic profile in diabetes: a systematic review and meta-analysis. J Clin Pharm Ther, 40: 413โ418. doi:10.1111/jcpt.12280
- Amirhossein Sahebkar, Luis E. Simental-Mendรญa, Claudia Stefanutti, Matteo Pirro, Supplementation with coenzyme Q10 reduces plasma lipoprotein(a) concentrations but not other lipid indices: A systematic review and meta-analysis, Pharmacological Research, 2016, 105, 198
- Simvastatin vs Therapeutic Lifestyle Changes and Supplements: Randomized Primary Prevention Trial Becker, David J. et al. Mayo Clinic Proceedings , Volume 83 , Issue 7 , 758 - 764
- Lipids Health Dis. 2007 Nov 26;6:33.
- Sci Food Agric. 2014 Feb;94(3):432-7. doi: 10.1002/jsfa.6261. Epub 2013 Jul 10.
- Biomed Res Int. 2015;2015:486120. doi: 10.1155/2015/486120. Epub 2015 Jan 22.